Kaos

Kaosun kendi düzeni vardır ve her düzende kaos saklıdır. Ya da şöyle diyelim; düzen düzensizliği yaratır ve düzensizliğin bir düzeni vardır. Peki şu nasıl? Kaos, matematiksel bir teorisi olan büyük bir kargaşadır; şaşırtıcı ve tartışmalıdır. Lorenz'e göre, kaos, kelebeğin kanat çırpışıyla kilometrelerce ötede kasırgalar yaratandır . Yunan mitolojisine göre, her şeyden önce var olan ve sadece "o" olandır. Ovidius'a soracak olursanız, "evrenin içindeki doğa"dır. Nietzsche'ye göreyse, "dans eden bir yıldız doğurabilmesi için insanın içinde kaos olmalıdır". Gel de çık işin içinden! Nedir bu kaos? Düzenin içindeki düzensizlik mi, yoksa düzensizliğin içindeki düzen mi? Şiirsel bir anarşi mi, yoksa fiziksel bir gerçeklik mi?

Kaosu anlamak için her şeyden önce teorisini anlamak gerekiyor. Ziauddin Sardar'ın yazdığı, Iwona Abrams'ın resimlediği Kaos, hayvan nüfusundaki değişimden borsadaki iniş çıkışlara kadar pek çok olayda, kaosun, varlığını nasıl hissettirdiğini açıklıyor. Modern matematik ve fizikteki kaosun köklerini, kaosla karmaşıklık arasındaki bağlantıları araştırıyor ve bütün karmaşık sistemlerin basit kurallardan türediğini ileri sürüyor.