Venedik Taciri

William Shakespeare Oyunları ve şiirlerinde insanlık durumlarını dile getiriş gücüyle 400 yıldır bütün dünya okur ve seyircilerini etkilemeyi sürdüren efsanevi yazar, en ünlü ve en güçlü eserlerinden biri olan Venedik Taciri’nde hemen her karakterle seyirciyi büyülemektedir. Shylock başta olmak üzere her karakterde onca zıtlığı bir arada barındırabilen insan doğası çok büyük bir maharetle sergilenmektedir. Seyirci pek sevdiği bir karakterden, hemen bir sahne sonra nefret ettiğini ve bir tiradıyla tekrar sempati duymaya başladığını hissedebilir. Bu yüzden Venedik Taciri, Shakespeare büyüsünün doruk noktalarından biri olmaya devam etmektedir.

Özdemir Nutku (1931-2019):Türk tiyatrosuna büyük katkıları olan eğitimci ve yönetmen Özdemir Nutku, eleştirmen, yazar ve çevirmen olarak da önemli yapıtlar ortaya koydu. Sahnelediği pek çok oyunun yan› sıra, araştırma, inceleme ve çevirileriyle de ödüller kazandı. Ülkemizde olduğu kadar yurt dışında da sahneye koyduğu oyunlar, verdiği ders ve konferanslarla tanınmaktadır.

Oyun Üzerine

Venedik Taciri, her ne kadar 1600 yılında basılmış olsa da, kayda girdiği tarih 22 Temmuz 1598’dir [W.W. Greg, The Editorial Problem in Shakespeare, Oxford 1942, 123]. Altı hafta sonra, 7 Eylül’de, Francis Meres’in Paliadis Tamia adlı yapıtı kayda alınmıştır. Meres bu yapıtında Venedik Taciri’nden Shakespeare’in komedyalarından biri olarak söz etmiştir. Bu da, oyunun olası tarihini saptamak açısından aydınlatıcıdır. Oyunun tam olarak hangi tarihte yazıldığını saptamak bir hayli zordur. Ancak bazı kaynaklar oyunun yazılış tarihi üzerine ipuçları verebilir. San Andrés adlı bir İspanyol kalyonu fırtına yüzünden Cadiz limanına sığınmış ve Essex Kontu’nun gemileri bir baskında bulunarak, Haziran 1596’da, bütün yüküyle birlikte, bu kalyona ganimet olarak el koymuştur [Bkz. Sir William Slingsby, “A Relation of the Voyage to Cadiz”, The Naval Miscellany I, ed. J.K. Laughton (1902), s. 25-92]. Sonradan Saint Andrew adı verilen gemi ertesi yıl yine kötü serüvenler yaşamış bunun için de 1596-1597 yıllarında haberlerin başında yer almıştır.Bunun üzerine, Essex Kontu, gemisini tehlikeye atmamak için –Venedik Taciri’nde sözü geçen (III/1)– Goodwin sığlığından geçirmemek için büyük çaba harcamıştır…